DENİZCİLER GELİYOR İLE YEŞİLÇAM TARİHİNE YOLCULUK

Etrafı 4 denizle çevrilen bir yarımada ülkesi olan ülkemizde denizciliği geliştirmek ve toplumu deniz kültürüyle yakınlaştırmak için kurulan Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu (KÜDENFOR), Türk sinemasının en ilgi çekici denizcilik filmlerinden birini hatırlattı. 1966 yılında çekildiğinde büyük ilgi gören ve donanmanın toplum nezdindeki yüce yerini hatırlatan Denizciler Geliyor isimli sinema filmi Rahmi M. Koç Müzesi’nde izlendi. Filmin yönetmeni Feyzi Tuna ile oyuncusu Müjdat Gezen’in de katıldığı film gösteriminde, Türk sinema ve görsel sanatlar dünyasında daha fazla denizcilik temasının işlenmesi gerektiği vurgulandı. ‘Denizciler Geliyor’ filminin çekimlerinde Beykoz açıklarından denize atladıklarını ve boğulma tehlikesi geçirdiğini belirten usta sanatçı Müjdat Gezen, “Sağlam bir astsubay beni boğulmaktan kurtardı. Rahmetli Süleyman Turan çok espriliydi. Bana tıpa mantarı atıp ‘Buna tutun’ diyerek güldürmüştü. Bu filmin anısı bende büyüktür” dedi.

DENİZCİLİK FİLMİ NOSTALJİ YOLCULUĞUNA ÇIKARDI

Türk denizciliğinin gelişmesi ve Mavi Vatan ülküsünün daha iyi anlaşılması için (E) Amiral Cem Gürdeniz tarafından kurulan Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu, ilginç bir etkinlik düzenleyerek Türk sinemasında denizcilik konusunun neden bu kadar az işlendiğini vurguladı. 1966 yılında çekildiğinde Yeşilçam’ın en çok konuşulan yapıtı olan ve başrollerini Hülya Koçyiğit, Süleyman Turan, Ekrem Bora, Tugay Toksöz, Hulusi Kentmen, Münir Özkul, Meral Sayın, Müjdat Gezen gibi isimlerin paylaştığı ‘Denizciler Geliyor’ filmi Rahmi M. Koç Müzesi’nde izlendi. Emekli askerler, bürokratlar, iş insanları ve denizciler tarafından izlenen film, deniz kültürünün ne kadar zengin ve uzun yıllar hatırlanan eserler üretebildiğini kanıtladı. Derinlere Saygı Dalışı Topluluğu Başkanı Cemil Şen’in organize ettiği etkinliğe katılanlar Yeşilçam tarihine kısa bir yolculuk yaptı.

Denizcilik teması yeterince işlenmiyor

Amiral Cem Gürdeniz, 6 yıl önce “Sinema ve Televizyonda Deniz” isimli bir toplantı yapmıştık. Ne yazık ki halen ülkemizde deniz, deniz kültürü ve denizcilik temalı sinema ya da reklam filmi yok. Eskiden reklamlarda bile beyaz üniformasıyla denizciler sahne alırdı. En eskisi 1923, en yenisi 2020 olmak üzere 60 kadar filmde denizcilik işlendi. Gemi, denizaltı, yolcu gemisi, deniz subayı, gemi adamı, dalgıç, kaptan, tekne gibi unsurlar ele alındı ama baştan sona denizcilikle ilgili yapıt sayısı çok az. Denizcilik temalı ilk film Muhsin Ertuğrul’un 1923 yılında çektiği “Kız Kulesi’nde Bir Facia” isimli eseri.

Tamamı bahriyeliler üzerine kurulu tek film ise “Denizciler Geliyor”. Deniz Harp Okulu’nda, Kurtarma ve Sualtı K.lığı ile TCG Kurtaran’da çekilen film gerçek bir eser. Bahriyeliler övünç timsalidir. Ama Türkiye karacı geleneği kıramıyor. Savunma sanayideki atılımlar, lüks yatlar gelişirken denize ve denizciliğe bakış gelişmiyor. TRT yapımlarından dijital yapımlara olumlu görüşler sunamıyorum. Reklamlarda bile denizcilik teması işlenmiyor. Nusrat, Hamidiye neden film olmadı? Muavenet-i Milliye’nin Goliath’ı batırması, Sultanhisar’ın Avustralya denizaltısı AE-2’yi teslim alması, Kurtuluş mücadelemizdeki İnebolu kayıkları, Kardak operasyonu, büyük kahramanlıklar içeren gerçek olaylardır. Asıl amacı bir aşk hikayesi üzerinden gençleri denizciliğe yüreklendirmek olan bu film ilk milli gemimiz Berk muhribinin Gölcük’te kızağa konulduğu tarihte çekilmiştir.” dedi.

Bahriye ve dalgıçlığın tarihi açısından önemli

Derinlere Saygı Dalış Topluluğu Başkanı Cemil Şen ise, “1966 yılında çekilen film; Deniz Harp Okulu’ndan mezun 4 deniz subayının dalgıç olmak üzere Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı’nda kursa başlamaları, Hülya Koçyiğit ile yaşanan komik aşk oyunları, sonrasında Deniz Kuvvetleri’nin emektar gemisi TCG Kurtaran’da geçmesi, benim için çok ayrı bir önemi vardı. Her bir sahnesi ile Bahriye’nin ve dalgıçlığın tarihi ile ilgili belgeleri yansıtıyordu. Feyzi Bey’in ve Müjdat Bey’in hatıraları, emekli büyüklerimizin hatıraları, Cem Amiralimizin yorumları, Mine Hanımın ev sahipliği ile unutulmaz bir gece yaşadık.” dedi.

“Denizcilik ilgi çekicidir’

Filmin yönetmeni Feyzi Tuna ise, “Türk Hava Kuvvetleri’ni yücelten ve Şafak Bekçileri’nin ardından Türk Deniz Kuvvetleri için de “Denizciler Geliyor” filmi çekildi. Denizcilik daha eğlenceli ve ilgi çekiciydi. Ertem Eğilmez’in zekice yaklaşımıyla çok güzel bir film oldu.” dedi.

“Hayatımı kurtaran deniz astsubayını ve filmi hiç unutamam”

Türk sinemasının yaşayan efsanelerinden Müjdat Gezen ise, “Başrolde 4 teğmen vardı. Bende hem yönetmen yardımcısı hem de oyuncu olarak görev aldım. Teğmenlerin yanındaki diğer teğmen olarak rol aldım. Beykoz’dan denize atladığımızda boğuluyordum ve bir denizci astsubay beni kurtardı. Rahmetli Süleyman Turan’ın bana tıpa mantarı atarak şaka yapmasını hiç unutamam. Askerliğini denizci olarak yapan biri olarak büyük gurur duyuyorum” dedi. Ayrıca aramızdan ayrılan filmde rol alan oyuncular ile denizci personelde unutulmayarak hatıraları ile anıldı.