Rus petrol sevkiyatları Batılı tankerlere kayıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın bu ayın başlarında ABD’nin ticaret ortaklarına kapsamlı gümrük vergileri getirmesinden bu yana petrol fiyatları düştü. Bu durum Rusya’nın önemli Ural petrolünün fiyatını, Batılı güçlerin 2022’de Ukrayna’yı işgaline tepki olarak koyduğu varil başına 60 dolarlık fiyat sınırının oldukça altına çekti.

Fiyatlar bu eşiğin üzerine çıktığında Rus ham petrolü batılı şirketlerin sahip olduğu, sigortaladığı ya da diğer hizmetlerini kullandığı tankerlerle taşınamıyordu. Bu da Rusya’yı, batılı yetkililerin erişiminden uzak bölgelerde bulunan az bilinen şirketlere ait olan ve genellikle standartların altında sigorta taşıyan çoğunlukla eski gemilerle petrol taşımaya zorladı.

Aralık 2022’de tavan fiyat uygulamasına geçilmesinden bu yana Rusya’nın ham petrol ihracatının büyük bir kısmını bu gölge filo taşıdı. Rusya’nın kendi gemilerinin yanı sıra, Moskova’nın Pasifik ve Arktik limanlarından yapılan ihracatın neredeyse tamamını taşımaya devam ediyor. Ancak Baltık Denizi ve Karadeniz’deki önemli çıkış noktalarında düzen değişiyor.

Rusya Baltık ve Karadeniz limanlarından genellikle ayda 60 ila 70 ham petrol kargosu taşıyor ve petrol fiyatları düştükçe Batı’nın sahip olduğu ya da sigortaladığı tankerlerle taşınan ham petrolün payı artarak bu ay yüklenen ya da yüklenmek üzere rezerve edilen gemilerin %43’üne ulaştı.

Bu oran, ham petrol fiyatlarının 60 dolar sınırına çok daha yakın olduğu yılın ilk üç ayında %30 civarındaydı.

Ural fiyatları ocak ayının sonundan bu yana 60 dolar sınırının altında ya da bu sınıra yakın seyrederken, nisan ayının ilk günlerinde uluslararası emsallerle birlikte düşüşe geçti. Buna, Batılı şirketlerin sahip olduğu ya da Londra merkezli Uluslararası Grup sigorta sağlayıcıları aracılığıyla sağlanan sigortayı kullanan gemi sayısındaki artış eşlik etti.

Konuyla ilgili bilgi sahibi olan ve konuyu kamuoyu önünde tartışmaya yetkili olmadıkları için isimlerinin açıklanmasını istemeyen kişilere göre, Rus yüklerini taşımak için batılı gemilerin artan kullanımı, Atlantik’te bu gemiler için piyasanın sıkılaşmasına yardımcı oluyor. Daha fazla geminin Baltık ve Karadeniz’e yönlendirilmesiyle ABD ham petrolünü Avrupa’ya taşıma ücretleri geçtiğimiz ay yükseldi ve bir ay öncesine kıyasla %50 artarak taşınan varil başına 4,60 dolara ulaştı. Kolombiya petrolünü Teksas’a taşıma ücretleri ise aynı dönemde %85 artarak bu hafta 3,10 dolar civarında zirve yaptı. 

Gölge filo sahiplerinin eski gemileri satın alması dünya çapında yüzlerce gemiyi normal piyasadan çıkarırken, Kazakistan’ın Karadeniz’den yaptığı CPC sınıfı ihracatın artması talebi daha da artırdı. Sevkiyatlar şubat ayında günde 1,7 milyon varile yükseldi ve geçen ay da bu seviyede kaldı. Bu da tanker talebini her ay yaklaşık dört gemi artırdı. Ve bu ham petrolün daha fazlasının Asya’ya uzun seferlere gitmesiyle bu gemiler daha uzun süre bağlı kaldı.

Kaynak: Bloomberg