İran, ABD ve Çin’in ağır yaptırımları altında ham petrol ihracatını sürdürmenin yollarını ararken, dikkat çekici bir yöntemle yeniden gündemde.

Hurdaya ayrılmış gemilerin isim ve kimliklerini kullanan tankerler İran petrolünü, Çin’in resmi limanlarına kadar ulaştırıyor. Nisan ayı sonunda böyle bir “zombi gemi” Shandong’daki devlet limanına 2 milyon varil ham petrol boşalttı.

Yasaklara rağmen devlet limanına sevkiyat

Bloomberg’de yer alan habere göre, Shandong eyaleti, Ocak ayında yaptırımlı gemilerin limanlara girişini yasaklamıştı. Ancak bu yasağa rağmen, ilk kez böyle bir gemi devlet kontrolündeki bir limana girmiş oldu.

İran için hayati, Çin için ucuz

İran’ın Çin’e petrol satışı, ülke ekonomisi için çok önemli. Çinli bağımsız rafineriler ise İran petrolünü daha ucuza alarak ayakta kalmaya çalışıyor. Daha önce petrol sevkiyatları, Malezya açıklarında gemiden gemiye aktarılarak gizleniyordu.

Yaptırımlar ve denetim açıkları

Bu sevkiyat büyük bir riski de beraberinde getirdi. Eğer fark edilseydi, gemideki 120 milyon dolarlık petrole el konulabilir ve Çin limanı da ABD yaptırımlarına maruz kalabilirdi. Singapur merkezli Kpler şirketinden analist Muyu Xu’ya göre, İran’ın yeni gemi bulma hızı, ABD yaptırımlarına yetişemiyor. Bu nedenle “zombi gemi” yöntemi sıkça tercih ediliyor.

Gather View isimli tanker, Aralık ayında ABD tarafından yaptırıma uğramıştı. Geminin, Malezya açıklarında başka bir İran tankerinden yük aldığı ve ardından Çin’e döndüğü biliniyor. Geminin taşıdığı San Marino bayrağı da dikkat çekiyor.

Shandong Liman Grubu, olayla ilgili açıklama yapmazken, uzmanlara göre limanlardaki denetimlerde boşluklar olabilir. Çin’in bazı özel limanları hâlâ küçük yaptırımlı tankerleri kabul ediyor. Ancak bu yöntemler, daha büyük gemilere göre daha pahalı ve daha az verimli.

Amaç: Yaptırımlardan kaçmak

ABD yaptırımları nedeniyle petrolünü birçok ülkeye resmi yollarla satamıyor. Bu yüzden bazı şirketler, hurdaya çıkarılmış gemilerin bilgilerini çalarak aktif bir gemi gibi gösteriyor ve petrolü bu sahte kimlikli tankerlerle taşıyor.