Rusya Karadeniz’deki önemli ihracat merkezlerinde yabancı petrol tankerlerinin yüklemelerini durdurmaya başladı. Bu karar, tüm yabancı gemiler için Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) onayı gerektiren yeni bir liman güvenlik kararnamesine dayanıyor ve bu hamle, küresel ham petrol arzının %2’sinden fazlasını kesintiye uğratacak.

Bu hafta başında Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in imzaladığı kararnamenin ardından hemen yürürlüğe giren kısıtlama, Novorossiisk ve Yuzhnaya Ozereevka’daki Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (CPC) terminalindeki operasyonları etkiliyor. CPC, Kazakistan’ın ham petrol ihracatının %80’inden fazlasını gerçekleştiriyor.

Şimdiye kadar, FSB izni sadece Rus deniz üsleri yakınındaki limanlara giren gemiler için gerekliydi. Yeni kurallara göre, “yabancı limanlardan gelen” tüm gemiler, liman kaptanı ile koordineli olarak FSB’nin resmi temsilcisinden izin almak zorunda olacak.

Bu sıkı önlemler, Rusya’nın petrol altyapısını tehdit eden son dönemdeki liman kazaları, patlamalar, sabotaj olayları ve drone saldırıları sonrasında alındı. Yetkililer resmi olarak düzenlemelere aykırı davranışları gerekçe gösteriyor, ancak bu önlemlerin alınma zamanlaması, iç güvenlik önlemlerinin artırılması ve Rusya’nın enerji sektörünü hedef alan Batı’nın yaptırımlarının tırmanmasıyla aynı döneme denk geliyor.

Rusya ticaretiyle bağlantılı tankerleri hedef alan bir dizi açıklanamayan patlama meydana geldi. Bu patlamaların bazıları Rusya kıyılarından binlerce kilometre uzakta gerçekleşti. En sonuncusu ise bu ayın başlarında Ust-Luga enerji merkezinde StealthGas’ın amonyak tankeri Eco Wizard’da meydana geldi. Resmi olarak “küçük bir sızıntı” olarak tanımlanan bu patlama, geminin tahliyesine ve limanın geçici olarak kapatılmasına neden oldu. Hasar incelemesi, gövdede büyük delikler ve içe doğru bükülmüş metal parçalar olduğunu ortaya çıkardı, bu da dış saldırı spekülasyonlarını körükledi.

Deniz güvenliği uzmanları ve Batı istihbarat servisleri, Ukrayna’nın Rus petrol ihracatını kesintiye uğratmak amacıyla gizli bir sabotaj kampanyasını tırmandırıyor olabileceğini tahmin ediyor.

Eco Wizard patlaması, şubat ayında Türk şirketine ait Koala gemisinin Ust-Luga’da üç patlamayla sarsılması ve haziran ayında TMS Tankers tarafından yönetilen suezmax gemisi Vilamoura’nın Rus limanlarına uğradıktan sonra vurulması gibi benzer olayların ardından meydana geldi.

Ust-Luga olayları, Baltık Denizi dışındakiler de dahil olmak üzere Rus ticaretiyle bağlantılı tankerleri etkileyen giderek artan deniz patlamaları listesinin bir parçası. Son aylarda, Akdeniz’de Thenamaris tarafından yönetilen Seajewel ve Seacharm (her ikisi de aframax) gemilerinde ve Libya açıklarında Grace Ferrum’da meydana gelen patlamalar, çoğu limpet mayını kullanımından şüphelenen deniz güvenliği uzmanları arasında endişelere yol açtı.

Aralık 2024’te, Rus genel kargo gemisi Ursa Major, su altı patlamasının ardından batı Akdeniz’de battı. Resmi açıklamalar bu olayları genellikle önemsiz gösterirken, yerel yetkililer ve uluslararası gözlemciler bunları Rusya’nın fosil yakıt ihracatına karşı koordineli bir kampanya olarak görmeye başladı.

Geçen hafta, Rusya’nın devlet işletmesi liman işletmecisi FSUE Rosmorport, deniz sabotajı endişelerinin artması üzerine, Baltık Denizi’nin önemli limanlarında gemilerin su altı bölümlerini incelemek için 3,16 milyar ruble (39,5 milyon dolar) tutarında bir ihale açtığını duyurdu.

Kaynak: Reuters