Rekabet Kurulu’nun 14 Ağustos 2025 tarihli ka­rarıyla açılan soruştur­manın merkezinde, iş gücü pi­yasasında rekabeti engelleyen anlaşmalar yer alıyor. Kurul, ter­sanelerin hem çalışan ücretlerini belirlemek için birbirleriyle mu­tabakat sağladığı hem de işçilerin başka tersanelere geçmesini ön­leyici uygulamalar geliştirdiği yö­nündeki iddiaları mercek altına aldı. Kurum, bu tür uygulamaların çalışanların daha düşük ücretle­re razı bırakılmasına, daha iyi iş fırsatlarına ulaşmalarının engel­lenmesine ve iş gücü piyasasında dengenin bozulmasına yol açabi­leceğini belirtti. Rekabet Kuru­lu’nun 14 Ağustos 2025 tarihli ka­rarıyla başlatılan soruşturmada, tersanelerin iş gücü pazarlarında rekabete duyarlı bilgiler paylaş­tıkları ve çeşitli anlaşmalar yap­tıkları öne sürülüyor.

İddialar iki başlıkta toplanıyor

Dünya.com’dan Nagihan Kalsın’ın haberine göre, ilki çalışanların ücretlerinin teşebbüsler arasında yapılan an­laşmalarla belirlenmesi, ikinci de başka tersanelere geçişinin engellenmesi.

Yalnızca ürün ve hizmet piya­salarındaki rekabeti değil, iş gü­cü piyasalarını da koruma göre­vi bulunduğunu belirten Rekabet Kurumu, 4054 sayılı Kanun’un uygulanmasında ‘girdi’ ve ‘çıktı’ piyasaları arasında bir ayrım bu­lunmadığını belirterek, emeğin evrensel bir üretim faktörü oldu­ğuna işaret ediyor. İş gücü piya­sasında işverenlerin, sayıca daha az olmaları nedeniyle yüksek alı­cı gücüne sahip olduklarını akta­ran Kurum, bu güç dengesizliğinin rekabet karşıtı uygulamalarla bir­leşmesi halinde çalışanların de­zavantajlı koşullara zorlandığını ifade ediyor.

Makroekonomik göstergelere etkisi olumsuz

Rekabet Kurumundan edini­len bilgiye göre, iş gücü piyasala­rındaki rekabetin bozulması yal­nızca bireysel çalışanları değil, is­tihdam, işsizlik oranı ve ortalama gelir düzeyi gibi kritik makroeko­nomik göstergeleri de olumsuz et­kiliyor. Rekabetçi iş gücü piyasa­larının korunması ise ücretlerin piyasa koşullarına uygun şekilde oluşmasını, verimlilik artışının emek gelirlerine yansımasını ve istihdam olanaklarının çeşitlen­mesini sağlayarak toplumsal re­fahın sürdürülebilirliğine katkıda bulunuyor. Tersanelerde personel giderleri toplam maliyetler içinde yüzde 22 ila 50 arasında değişiyor. Özellikle mavi yaka iş gücünün yüzde 70-80’inin taşeron firma­lar aracılığıyla temin edilmesi, iş gücünün sektördeki kırılgan yapı­sını artırıyor. Rekabet Kurumu’na göre bu yapı nedeniyle iş gücü pi­yasasına yönelik rekabet ihlalleri, hem çalışanların hak kayıplarına hem de sektörün üretim kapasite­sinin, kalitesinin ve maliyet yapı­sının bozulmasına yol açma riski taşıyor.

Çalışan hakları ve sektörün geleceği mercek altında

Rekabet Kurumu, soruştur­mayla birlikte yalnızca rekabet ih­lallerini değil, çalışanların refahı­nı ve sektörün sürdürülebilirliğini de doğrudan ilgilendiren bir sü­reci mercek altına aldı. Kurum, iş gücü piyasasındaki rekabetin ko­runması, çalışanların haklarının güvence altına almayı hedefliyor.

Tersanelerde iş gücü uzmanlık ve taşeronlaşmaya dayalı

Soruşturmanın odağındaki tersanecilik sektörü, nitelikli iş güce en çok ihtiyaç duyan alanlardan biri. Gemi inşa projeleri mühendislikten elektroniğe, mobilyadan iç tasarıma kadar çok sayıda uzmanlık alanını kapsıyor.

Edinilen bilgiye göre sektörde:

– Montaj, kaynak ve bakım personeli için MYK veya MEB onaylı sertifikalar,

– Kaynakçılar için Türk Akreditasyon Kurumu veya uluslararası belgeler,

– Mühendisler için üniversite diploması, yazılım bilgisi ve gemi inşa tecrübesi,

– Lojistik personeli için K belgesi, SRC, forklift ehliyeti,

– İSG uzmanları için Çalışma Bakanlığı onaylı sertifikalar zorunlu tutuluyor.

Bu belgeler sayesinde çalışanlar yalnızca kendi alanlarında istihdam edilebiliyor, dolayısıyla çapraz istihdam mümkün olmuyor.