Gürdeniz’den, “klasik tekneleri bildirin” çağrısı

Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu (KÜDENFOR) himayesinde 2019 yılında kurulan Klasik Tekneler Platformu (KTP) tarafından düzenlenen “8. Klasik Tekneler Buluşması” SETUR Kalamış Marina ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

Etkinliğe; RMK Müzesi, İstanbul Yelken Kulübü, Hamit Naci Mavi Vatan Vakfı, Tuzla Yelken ve Su Sporları Kulübü, Tuzla Yat Kulübü, DAKSAR (Denizde Arama Kurtarma) Derneği, Gemi Sevenler ve Modelciler Derneği ile Moda Deniz Kulübü de destek verdi.

KÜDENFOR Kurucu Direktörü, emekli Tüma. Cem Gürdeniz açılış konuşmasında klasik tekneler buluşmasının ilkinin 2018 yılında gerçekleştirdiğini 2019’da ise klasik tekneler platformunu kurduklarını söyledi.

Bu süreçte üç temel hedef belirlediklerini belirten Gürdeniz şunları söyledi :

Dört tekneyi hurdadan kurtardık

“Birincisi, kültürel ve tarihsel değeri olan tekneleri tespit edip kayıt altına almaktı. Bunu başardık. Bugün elimizde yüzün üzerinde teknenin kaydı var.

İkincisi, bu tekneleri kurtarmak ve onları yeniden deniz kültür hayatımıza kazandırmaktı. Bugüne kadar dört tekneyi sonsuzluğa gitmekten kurtardık. Geçen yıl yedinci buluşmamıza katılan, Harun Ülman yapımı RA 1 yelkenlisi, Tuzla Sporları Kulübü atölyesinde yaşama döndürülüyor. Yine, Koç Üniversitesi filikası ve İstanbul Yelken Kulübü’ne ait Kuzey Yıldızı filikaları, 25 yıla yaklaşan yaşlarına rağmen hâlâ dört dörtlük durumdalar. Eğer bugün Deniz Kuvvetleri envanterinde kalsalardı, çoktan hurdaya ayrılmışlardı. Oysa şimdi yeniden denize hayat veriyorlar.

Üçüncüsü, Türkiye’de klasik tekne dizaynını ve inşasını teşvik etmekti. Burada 25 tekne var. Bunların beşi genç tekneler. Tarihî değerleri henüz yok ama onlar da bu kültürün taşıyıcıları. Çünkü denizcilikte mesele sadece ergonomi, pratiklik ya da konfor değildir. Denizcilik bir senfoni gibidir; özü kültür, görgü ve estetikten doğar. Bu değerler, geçmişin imbiklerinden süzülmüş zarafetin mirasıdır.

Tekneler, denizcilik dünyasının sanat eserleridir. Sanat eserleri özgünlükle, emekle, sabırla değer kazanır. Klasik tekneler, yüzyılların geleneğini, zarafetini ve ustalığını taşıyan yaşayan kültür varlıklarıdır. Biz de Klasik Tekneler Platformu olarak bu kültürü yaymaya, genişletmeye, benimsetmeye çalışıyoruz.

Cumhuriyet’in ilk yıllarından 1980’lere kadar Boğaz’da gözümüzü ve ruhumuzu okşayan zarif şehir hatları vapurlarını, ayna kıçlı kürekli sandalları, karpuz kıçlı içten takma motorlu sandalları, İstanbul’un kanca başlı teknelerini hatırlayın… Bugün Boğaz’da sandal görebiliyor muyuz?

İşte bu yüzden klasik tekne dizaynını ve inşasını teşvik etmeliyiz.

Bugün sekizinci buluşmamızı gerçekleştiriyoruz. Bu, önemli bir eşiktir. Türkiye’de mevcut kanunlar doğayı ve karadaki kültür varlıklarını korurken, denizdeki kültür varlıkları için bir düzenleme bulunmuyor. Bu nedenle bu alanda çaba göstermek bizler için aynı zamanda bir sosyal sorumluluk meselesidir. Dilerim devlet bir an önce bu uykudan uyanır ve denizdeki kültür varlıklarını da korumaya karar verir.

Bugün, 25 tekneyle bugüne kadarki en yüksek katılıma ulaştık. Seneye daha da çoğalarak dokuzuncu buluşmamızı yapacağız.

Gördüğünüz klasik tekneleri bildirin

Burada altını çizmek isterim: Hepinizden ricam, gördüğünüz, duyduğunuz, tespit ettiğiniz tüm klasik tekneleri bize bildirmenizdir. Kayıt altına alalım, elimizden geldiğince koruyalım. Bazen hiç beklemediğimiz bir yerde, bir tarlanın ortasında bile yıllarca saklı kalmış bir tekneyle karşılaşabiliyoruz temennisiyle sözlerini sonlandırdı. Katkı veren dernek ve kulüplere teşekkür etti.

130 kayıtlı tekne

Ardından Klasik Tekneler Platformu Başkanı lşık Aylan sözü aldı. Platformu hakkında bilgi vererek denizcilerin bir araya gelerek oluşturduğu klasik tekneler platformunda bugün 130 kayıtlı klasik tekne ve 165 üyesiyle çalışmalarına devam ettiğini vurgulayan Aylan, ustaların bilgeliğini gençlerle buluşturmayı, denizin ruhunu unutturmadan yaşatmayı hedeflediklerini söyledi.

İstanbul Yelken Kulübü Temsilcisi Yalçın Gürkan’ın “Klasik Tekneler ve Denizcilik Kültürü” başlıklı konuşmasının ardından 8. Klasik Tekneler buluşmasına katılan teknelerin tanıtımı yapıldı ve 100 yaşını aşan klasik teknelere plaket verildi.