Yurdumuzun yaklaşık yüzde 60‘ı maden alanı olarak ruhsatlandırılmış durumda. Buna lüks oteller, enerji santralleri, yat limanları gibi inşaat furyası da eklenince doğal yaşam alanları betona boğuldu. Kısa Dalga’dan Mehveş Evin, 41 kişilik ekibinin Avrupa genelinde yürüttüğü araştırmanın sonuç raporunu inceledi ve korkunç rakamlara ulaştı. Üstelik araştırmanın rekortmeni de Türkiye idi…

Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, Türkiye’yi, “dünyada orman varlığını en çok artıran ülkeler arasında 6’ncı sırada” gösteriyor.

Buna karşılık TEMA 15 kenti odağına aldığı iki yıllık çalışmayla, madencilik faaliyetleri için ayrılan alanları tek tek belirledi. Tablo vahim, 15 kentin yüzde 62’si, maden için ruhsatlandırılmış durumda.

Lüks oteller, enerji santralleri, yat limanları gibi bitmek bilmeyen inşaat furyası da buna eklenince ormanların, tarlaların ve sulak alanların betona boğulması Orman Genel Müdürü’nün sözlerini bu rapor boşa düşürüyor.

Bağımsız gazetecilerin bir araya geldiği “podcast” ağırlıklı haber sitesi kısadalga.net yazarı Mehveş Evin ise Avrupa genelinde ele alınan ayrı bir dosyayı inceledi ve karşılaştığı ilginç bulguları “Bu bir haber değildir” başlığıyla köşesine taşıdı.

Bu bir haber değildir: 
Türkiye, doğal alan kaybında birinci

Uydu görüntülerini yapay zeka ve saha doğrulamasıyla birleştiren bir araştırma, Avrupa’daki yeşil alanların aşamalar halinde nasıl yapılaşmaya açıldığını ortaya koydu.

Türkiye‘den “The Black Sea” ve Birleşik Krallık‘tan The Guardian dahil 11 medya kuruluşu ve NINA‘dan (Norveç Doğa Araştırmaları Enstitüsü) bilim insanları toplam 41 kişilik bir ekibin yürüttüğü araştırma dosyası “Green To Grey”, Ekim ayının başında dünyanın her yerinde yayımlandı.

RAPOR TÜRKİYE’DE GÜNDEM OLMADI

Ancak araştırmanın rekortmeni Türkiye’de bu önemli haber, sosyal medya ve sivil toplum sayfaları dışında pek ilgi görmedi. NTV.com.tr ise şu başlıkla verdi:

“Avrupa’nın dev kaybı: Her gün 600 futbol sahası büyüklüğüne yeşil alan kayboluyor!”

İşin ilginci, günde 600 futbol sahalık kaybın 116’sının Türkiye’de olduğuna dair tek kelime yoktu.

Evet, Avrupa’da 2018-2023 arasındaki 9 bin km2’lik toplam kaybın 1.860 km2’si Türkiye’deydi! Bu rakam, toplam kaybın beşte birinden fazla.

6 YILDA 260 BİN FUTBOL SAHASI BÜYÜKLÜĞÜNDE ALAN YOK OLDU

“Türkiye doğasının parça parça satılması alarm seviyesinde” deniyor haber dosyasında.

Buna göre altı yılda Türkiye, 260 bin futbol sahasına denk doğal alanını yok etti.

Bir başka hesaplamayla kaybedilen alanın büyüklüğü, 100 tane Beşiktaş, 72 tane Kadıköy ilçesi veya Paris’in 117 katı büyüklüğünde…

“Green To Grey”, bir zamanlar yasalarla korunan alanların “Türkiye’nin inşaata duyduğu açgözlü iştah” nedeniyle geri dönülmez biçimde bozulduğunu göz önüne seriyor.

SON İKİ YIL RAPORA DAHİL DEĞİL

Üstelik bu oran, son iki yılda değiştirilen onlarca yasadan ve yapılan yüzlerce inşaattan önceki durum!

İktidar, son iki yılda kıyılardan zeytinliklere, ormanlardan milli parklara, İstanbul’da kamuya açık vakıf arazilerini ihaleye vermek için sayısız torba yasa ve yönetmelik çıkardı.

Yetkililer, Türkiye’nin orman varlığını artırdığını ısrarla tekrar ediyor. Ya da zeytinlikleri madenciliğe açarken sökülüp başka yere taşınacağını iddia ediyor. Ancak “yeniden dikim”in ne doğa, ne de tarım açısından değeri var.

Hatay Kurtderesi’ndeyse köylünün tapulu topraklarına el konup ağaçlar hunharca sökülürken yerine TOKİ’ler yapılıyor.

GEREKSİZ OSB’LER KÖYLERİ BETONA GÖMDÜ

Peki “Yeşil alan”dan kasıt ne?
Doğal ekosistemler; yani ormanlar, çayırlar, sulak alanlar ve tarım arazileri.

Bu alanlar hem iklim krizi kaynaklı afetlerle mücadelede, hem de gıda güvenliği açısından kritik önemde… Türkiye dahil, Avrupa’da kayıpların ana nedeni konut ve yol projeleri. Fakat lüks turizm, belirli kesimlere hizmet eden özel yatırımlar ile sanayi tesisleri de ciddi pay sahibi.

AVRUPADAKİ 20 DOĞA KIYIMININ 18’İ TÜRKİYE’DE

Sadece kaybedilen alanın büyüklüğü açısından değil, Avrupa’nın en “ekstrem” vakalarına da sahibiz. Öyle ki bu araştırmada Avrupa’da 20 en büyük doğa kıyımının 18’i Türkiye’de…

Ülkedeki en büyük 20 doğa yıkımı arasında ilk 11 organize sanayi bölgesi (OSB) inşaatları sayılıyor. Altı yıl içinde 43’ten 410’a çıkarılan OSB’ler, devletin desteklediği ve sanayicinin düşük vergi ve gevşek kurallardan yararlandığı alanlar.

Craig Shaw, Cemre Demircioğlu, Zeynep Şentek ve Vedat Örüç imzalı “Türkiye” başlıklı araştırma dosyasının birinci bölümünde, OSB uğruna Bursa’daki Taşpınar Köyü ele alınmış.

BURSA’NIN SUYU NASIL BİTER?

Marmara Denizi ile Ulubat Gölü arasındaki bereketli tarım koridorunda bulunan Taşpınar, aynı zamanda kuşların uğrak yeri olduğundan RAMSAR anlaşmasıyla korunan bir alandı.

“Bugün Taşpınar bomboş. Arazilere el konuldu, evler terk edildi, halk kara betonla bölündü. Bir zamanlar yerel tarım ve kültürün çok canlı olduğu devasa alanı TEKNOSAB yuttu” deniyor raporda.

TEKNOSAB hikâyesi 2012’de başlıyor. Bursa Belediyesi Meclisi, bölgedeki ticaret ve meslek odaları, bilim insanları ve yurttaşlardan oluşan bir komite oluşturuyor. “Yeni bir sanayi bölgesine ihtiyaç olmadığını” söyledikleri halde “kamu yararı” öne sürülerek 2015’te kazılar başlıyor.

Tabii köylülere verilen sözler de boş çıkıyor. Davalar açılsa da “vatan uğruna” yanlış yapıldığı şeklinde baskılar yapılıyor. Oysa TEKNOSAB, özel bir yatırım!

Çınarcık Barajı’ndan yılda 18.5 milyon kübik ton su TEKNOSAB’a hediye edilirken, leylekleriyle ünlü Eskikaraağaç’ın suyu tehdit altında.

Haber dosyasında Kandıra ve Tarsus’taki OSB’lerin uydu görüntüleri de yıkımın boyutunu gösteriyor.

SULAK ALAN TERSANE OLDU

Dosyada iki önemli haber daha yayımlandı: İzmir’deki Çaltılıdere sulak alanının zenginlerin yatları için bir tersaneye dönüştürülmesi ve Sakarya’da imarın yasak olduğu gölün etrafında arazileri bir örümcek ağı gibi saran “Tiny house”lar…

Sadece uzay görüntülerini karşılaştırarak değil… Konunun uzmanları, yetkililer ve halkla görüşen, bilgi edinme yasasına başvuran gazeteciler, bu projelerin hiçbir kamu yararı olmadığını, ancak bir avuç ayrıcalıklının işine yaradığını da ortaya koydu.

Dolayısıyla, hiçbiri “haber değil”!

Kaynak: TurkSail
Yazı: Mehveş EVİN (Kısa Dalga)