Japonya, ulusal güvenlik açısından kritik öneme sahip denizcilik üretim kabiliyetlerini yeniden tesis etmeye yönelik daha geniş bir stratejinin parçası olarak, devlet destekli ulusal bir tersane kurulması da dâhil olmak üzere, bir zamanlar egemen olan gemi inşa endüstrisini gençleştirmek için cesur adımlar atmayı değerlendiriyor.

İktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) tarafından Cuma günü Başbakan Shigeru Ishiba’ya sunulan teklif, atıl durumdaki gemi inşa ve onarım tesislerinin rehabilitasyonunun yanı sıra yeni nesil tersane altyapısına yönelik kamu ve özel sektör yatırımları için teşvik çağrısında bulunuyor.

Japonya bir zamanlar 1990’larda küresel gemi inşa üretiminin yaklaşık %50’sine hükmediyordu. Bugün ise pazar payı yaklaşık %10’a düşerek, küresel yeni inşa kapasitesinin %70’ini ve onarım kapasitesinin %90’ını kontrol eden Çin’in ve uzun süredir bölgesel rakibi olan Güney Kore’nin çok gerisinde kaldı.

Bu keskin düşüş, Çin ve Kore tersanelerinin kapsamlı devlet sübvansiyonlarından ve ölçek avantajlarından yararlanmasıyla, şiddetli fiyat rekabetinden kaynaklandı. Japonya Gemi İhracatçıları Birliği (JSEA) tarafından bu hafta açıklanan rakamlara göre, en son darbe mayıs ayında geldi ve Japon tersanelerindeki yeni gemi siparişleri yıllık %48 düşüşle 884.100 gt’a geriledi.

Ülkenin en büyük tersanesi Imabari Shipbuilding’in başkanı Yukito Higaki bu hafta Japonya Gemi İnşa Sanayi Birliği’nin (JSIA) yeni başkanı olarak atandı ve Mitsubishi veya IHI gibi çeşitlendirilmiş bir ağır sanayi firması yerine özel bir ticari tersaneden gelen ilk lider oldu.

Higaki bir basın toplantısında iddialı bir hedef açıkladı. Bu hedef 2030 yılına kadar küresel pazar payının en az %20’sini yeniden kazanmak ve mevcut seviyeleri ikiye katlamak.

Imabari patronu, “Fiyatlandırmayı kontrol etme gücüne sahip bir fiyat lideri olmak için 2030 yılına kadar en azından %20’lik bir küresel pazar payına ulaşmalıyız” dedi.

Higaki ayrıca, özellikle Trump yönetiminin Amerikan gemi inşasını canlandırma çabaları çerçevesinde, ABD ile işbirliğine açık olduklarını ifade etti.

Tokyo ve Washington, yatırımları hem yerel hem de ABD merkezli tersanelere yönlendirmek üzere tasarlanmış bir Japonya-ABD Gemi İnşa Canlandırma Fonu kurmaya hazırlanıyor. Japon firmaları, ABD pazarı için araba taşıyıcıları, LNG taşıyıcıları ve buz sınıfı donanma gemileri inşa etmek için sözleşmelere bakıyor ve potansiyel olarak kendilerini Çinli tedarikçilere stratejik alternatifler olarak konumlandırıyor.

Görüşmeler donanma işbirliği, buzkıran üretimi ve Çin’den ayrıştırılmış iki taraflı bir denizcilik tedarik zincirinin kurulmasını içeriyor. ABD’nin de Çin’in denizcilikteki hâkimiyetini azaltmaya yönelik daha geniş çaplı bir çabanın parçası olarak bu yılın sonlarına doğru Amerikan limanlarına uğrayan Çin bağlantılı tonajlara uygulanan liman ücretlerini artırması bekleniyor.

Japonya’nın yeniden canlandırma planı, hükümetin ulusal çıkarlar için hayati önem taşıyan endüstrileri doğrudan desteklemesine olanak tanıyan 2022 Ekonomik Güvenliği Teşvik Yasası ile desteklenecek.

Danish Ship Finance’e göre, Japon tersaneleri önemli bir yeni sipariş dalgası kazanmazsa, ortalama kullanım oranları bu yıl %50’den 2027’ye kadar sadece %20’ye düşebilir. Yaklaşan bu düşüş sadece endüstriyel üretimi değil, aynı zamanda kalifiye işçilerin elde tutulmasını da tehdit ediyor.

Danish Ship Finance geçen ay yayınladığı bir raporda, “Japonya’daki tersaneler kendilerini atıl durumda bulabilir ve bu da üretim kapasitesi ile ticari rekabet gücü arasında bir uyumsuzluğa işaret eder” uyarısında bulundu.