Yunanistan’ın kısa mesafeli deniz taşımacılığı, yaşlanan filo, ’55 Yaşına Uygun’ paketinin daha sıkı çevresel gereklilikleri ve yetersiz altyapı nedeniyle büyük zorluklarla karşı karşıya.

Filonun ortalama yaşının 30 yaşın üzerinde seyretmesi, sektörün rekabet gücünü olumsuz etkilemekte ve yeşil dönüşüm yolunda ilave zorluklar yaratmaktadır.

Yunan Kısa Deniz Gemi Sahipleri Derneği ve başkanı Charalambos Simantonis, Ekonomi ve Endüstriyel Araştırma Vakfı (IOBE) ile işbirliği içinde, 18 Eylül’de Eugenides Vakfı’nda düzenlenen bir etkinlikte “Kısa Deniz Nakliyesi: Trendler, Zorluklar ve Yunan Ekonomisine Etkileri” başlıklı çalışmayı sundu.

IOBE araştırmasına göre, 2004-2015 döneminde 5.000 GRT altındaki yük gemisi sayısı %31,3, 5.000-20.000 GRT arasındaki yük gemisi sayısı ise %64,1 oranında azalmıştır. Buna karşılık, küçük tankerlerdeki düşüş devam etmektedir (2004-2025 döneminde 5.000 GRT’ye kadar olan tankerlerde genel olarak %42,0, 5.000-20.000 GRT arasındaki tankerlerde ise %27,8).

Aynı zamanda, 2024 yılında yurtiçi kısa deniz taşımacılığına hizmet veren tanker ve yük gemisi filosunun 102 gemiye (37 yük gemisi ve 65 tanker) ulaşması ve toplam kapasitesinin 292.000 GRT olması tahmin edilmektedir.

Gemilerin %70’inden fazlası 30 yaşın üzerindeyken, tüm Yunan kargo ve tanker gemilerinde bu oran %41,4’tür. Ayrıca, filonun %40,9’u 45 yaşın üzerindedir. Açıklandığı üzere, filonun acilen yenilenmesi ve modernize edilmesi gerekmektedir.

Bu arada tankerlerin yüzde 40’ı 15-24 yaş aralığındayken, genel kargo gemilerinin neredeyse tamamı (biri hariç) 30 yaşın üzerinde.

Filonun yüksek ortalama yaşı, “55 Yaşına Uygun” paketinin yeni çevresel gerekliliklerine uyma zorunluluğu ve kısa deniz taşımacılığının karbon ayak izinin azaltılmasını destekleyecek yetersiz altyapı, rekabet gücü üzerinde baskı yaratıyor.

Çalışmada, ek ve ilgili müdahaleler yapılmadığı takdirde, yeni önlemlere uyumun yıllık maliyetinin 2030 yılında 225 milyon avroya (euro) ulaşacağı tahmin ediliyor. Artan maliyet, navlun oranlarında %38,6’ya varan ek bir yüke ve yaklaşık 140 milyon avroluk bir gelir kaybına yol açıyor.

Bu zorlukların üstesinden gelmek için IOBE çalışması, düşük veya sıfır emisyonlu teknolojilerin benimsenmesine vurgu yapılarak, kısa deniz nakliye filosunun yenilenmesi ve modernizasyonuna odaklanan bir dizi politika önermektedir.

Aynı zamanda gemi elektrifikasyon tesisleri (soğuk ütüleme) ve alternatif yakıt tedarik altyapısı gibi kritik liman altyapılarına yatırım yapılması gerekiyor.

Ayrıca, kısa deniz taşımacılığının (SSS) rekabetçi kalmasını ve Yunan ekonomisini ve ülkenin ada ve kıyı bölgelerini desteklemeye devam etmesini sağlamak için filo yenileme, yeşil ve çok modlu altyapıların geliştirilmesi ve özel finansal araçların oluşturulması için hedefli politikalar öneriyor.

Özellikle gemi ve altyapıya yönelik gerekli yatırımların finansmanı için, gemi ve altyapıya yönelik gerekli yatırımların güvence altına alınmasına yönelik uzun vadeli finansal çözümlerin yanı sıra ilgili finansal mekanizmaların oluşturulması gerekmektedir.

Yeni çevre gerekliliklerine uyumun maliyeti, yeni teknolojiler ile konvansiyonel yakıtlar arasındaki fiyat farkını en aza indirmeye yönelik önlemler de dahil olmak üzere ek girişimlerle de düşürülebilir. Örneğin, üreticiler için yeni yakıtlar için asgari bir fiyat elde edilmesini sağlayan “farklılıklar için karbon sözleşmeleri” olasılığı, böylece yenilikçi teknolojiler geliştirmede karşılaştıkları riskin azaltılması ve ilgili üretim kapasitesinin geliştirilmesinin teşvik edilmesi anlamına gelir.

Diğer öneriler arasında deniz yakıtlarına yönelik avantajlı vergi uygulamasının (sıfır ETD vergisi) genişletilmesi ve liman vergilerinde indirim sağlanması yer alıyor. FuelEU havuzlama mekanizması, uyum maliyetlerinin azaltılmasına da katkıda bulunarak, gemi sahiplerine hedeflere ulaşmada bir miktar esneklik sağlayabilir.