Reuters’ın incelediği dört kaynak ve istihbarat raporuna göre, Çin, Doğu Asya sularında çok sayıda donanma ve sahil güvenlik gemisi konuşlandırıyor; bir ara sayıları 100’ü aştı; bu, bugüne kadarki en büyük deniz güç gösterisi.

Çin, geleneksel olarak yoğun bir askeri tatbikat sezonunun ortasında olmasına rağmen, Çin Halk Kurtuluş Ordusu henüz resmi olarak adlandırılan büyük çaplı tatbikatlara dair bir duyuru yapmadı.

Ancak bu hareketlilik, Japonya Başbakanı Sanae Takaichi’nin geçen ay Çin’in demokratik olarak yönetilen Tayvan’a yönelik olası bir saldırısının Tokyo’dan askeri bir tepkiye yol açabileceğini söylemesinin ardından Çin ve Japonya arasında diplomatik kriz yaşanırken yaşanıyor.

 Pekin ayrıca, Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te’nin geçen ay adayı kendi toprağı olarak gören Çin’e karşı savunma harcamalarına 40 milyar dolar ekleneceği yönündeki açıklamasından da öfkelendi .

Bölgedeki dört güvenlik yetkilisine göre, Çin gemileri, Sarı Deniz’in güney kısmından başlayarak Doğu Çin Denizi’ne, oradan da tartışmalı Güney Çin Denizi’ne ve Pasifik’e kadar uzanan sularda yığınak yaptı.

Anlattıkları, konuşlandırmanın ayrıntılarını içeren bölgedeki bir ülkeden gelen istihbarat raporlarıyla da doğrulandı. Reuters, ülkenin adını vermemek koşuluyla raporları inceledi.

Belgeler, perşembe sabahı itibarıyla bölgede faaliyet gösteren Çin gemilerinin sayısının 90’ı aştığını, bu sayının hafta başında 100’ün üzerinde olduğunu gösteriyor.

Kaynaklar, söz konusu operasyonların, Çin’in geçen yıl aralık ayında Tayvan’ı alarma geçiren büyük çaplı deniz konuşlandırmasını aştığını belirtti.

Tayvan Ulusal Güvenlik Bürosu Genel Müdürü Tsai Ming-yen, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Çin’in şu anda askeri tatbikatlar açısından genel olarak en aktif sezonda olduğunu söyledi.

Tsai, Çarşamba sabahı itibarıyla Çin’in Batı Pasifik’te faaliyet gösteren dört deniz birliğine sahip olduğunu ve Tayvan’ın bunları takip ettiğini söyledi ancak ayrıntı vermedi.

Çin’in yıl sonundan önce Tayvan’a özel yeni tatbikatlar yapıp yapamayacağı sorulduğunda, “Bu nedenle düşmanı mümkün olduğunca geniş bir şekilde öngörmeli ve ilgili faaliyetlerdeki değişiklikleri yakından izlemeye devam etmeliyiz” dedi.

Çin’in savunma ve dışişleri bakanlıkları ile Tayvan İşleri Ofisi ise yorum talebine yanıt vermedi.

Cumhurbaşkanlığı Ofisi sözcüsü Karen Kuo yaptığı açıklamada, Tayvan’ın Tayvan Boğazı ve daha geniş bölgedeki güvenlik durumu hakkında tam ve gerçek zamanlı bilgiye sahip olduğunu ve “ulusal güvenlik konusunda endişe duyulmamasını sağlayabileceğini” söyledi.

Tayvan, bölgesel istikrarı tehdit edebilecek tek taraflı eylemleri önlemek için uluslararası ortaklarla yakın işbirliği içinde çalışmaya devam edecek.

‘RİSK YARATMAK’

Durumun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen diğer yetkililerden biri, Pekin’in 14 Kasım’da Takaichi’nin Tayvan hakkındaki yorumlarını protesto etmek için Japonya büyükelçisini çağırmasının ardından bölgeye normalden daha fazla gemi göndermeye başladığını söyledi.

Konuyla ilgili bilgi verilen yetkili, “Bu, Çin’in ulusal savunma ihtiyaçlarının çok ötesine geçiyor ve tüm taraflar için riskler yaratıyor” dedi ve Pekin’in “eşi benzeri görülmemiş” konuşlandırmayla bölge başkentlerinde yanıtları test ettiğini ekledi.

Japonya Öz Savunma Kuvvetleri, Çin’in askeri hareketliliği hakkında özel bir yorum yapmayı reddetti ancak 14 Kasım’dan bu yana faaliyetlerde “keskin” bir artış olduğunu değerlendirmediklerini söyledi.

Açıklamada, “Bu noktaya rağmen Çin ordusunun, deniz gücünü güçlendirerek daha uzak deniz ve hava sahalarında operasyon yürütme kabiliyetini artırmaya çalıştığı düşünülüyor” denildi.

Bölgedeki bazı Çin gemilerinin, savaş uçaklarıyla birlikte yabancı gemilere sahte saldırılar düzenlediğini ve bir çatışma durumunda dış güçlerin takviye kuvvet göndermesini engellemeyi amaçlayan erişim engelleme operasyonları gerçekleştirdiğini aktaran kaynak, şunları kaydetti:

Diğer iki kaynak ise bölgedeki ülkelerin gelişmeyi yakından takip ettiğini ancak şu ana kadar konuşlandırmanın önemli bir risk taşıdığını düşünmediklerini söyledi.

Kaynaklardan biri, “Büyük bir gezi var,” dedi. “Ama görünüşe göre rutin tatbikatlar.”

Ancak ilk resmi açıklamaya ve istihbarat raporlarına göre, Tayvan yakınlarındaki Çin gemilerinin sayısında önemli bir artış olmadı.

Çin’in Tayvan etrafındaki son savaş tatbikatı nisan ayında gerçekleşmiş ve ” Strat Thunder-2025 ” olarak adlandırılmıştı. Çin, geçen aralık ayındaki büyük çaplı deniz faaliyeti sırasında tatbikat düzenlediğini hiçbir zaman resmen doğrulamadı .

(Yimou Lee ve Ben Blanchard’ın haberi; Pekin haber merkezi ve Tokyo’dan Tim Kelly’nin ek haberi; Michael Perry’nin düzenlemesi)