Çin ile ABD arasında Güney Çin Denizi’nde savaş gemisi gerginliği

Çin Halk Kurtuluş Ordusu Güney Cephesi Komutanlığı, yaptığı açıklamada, ABD donanmasına ait Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze muhribi USS Milius’un, Çinlilerin “Nanşa” olarak adlandırdığı Spartly Adaları’ndaki Mischief Resifi yakınında “kara sularına izinsiz olarak girdiğini” bildirdi.

Çin deniz ve hava kuvvetlerinin seyir boyunca gemiyi gözlediği ve takip ettiği belirtilen açıklamada, “Çin, Güney Çin Denizi’ndeki adalarda ve yakınındaki sularda tartışmasız egemenliğe sahiptir. Bölgedeki askeri birlikler yüksek teyakkuzu sürdürecek, Güney Çin Denizi’nde egemenliği, güvenliği, barışı ve istikrarı kararlılıkla savunacaktır.” ifadelerine yer verildi.

ABD’nin Pasifik’teki 7. Filosu da yaptığı açıklamada, geminin geçişinin uluslararası hukuka uygun bir “seyrüsefer serbestisi operasyonu” olduğunu bildirdi. 

Geminin, tartışmalı resife 12 mil mesafede seyrettiği, bunun kara suları için uluslararası kabul gören mesafe olduğunun kaydedildiği açıklamada, ayrıca doğal hali düşük dalga irtifasında olan resifin uluslararası hukuka göre kara suları sayılamayacağı ifade edildi.

Açıklamada, ABD’nin hangi ülkeden gelirse gelsin denizlerdeki aşırıya kaçan egemenlik taleplerine karşı çıktığı belirtilerek, “Uluslararası toplumun denizlerde seyrüsefer serbestisini sağlama sorumluluğu vardır, bu küresel güvenlik, istikrar ve refahın korunması için gereklidir.” değerlendirmesi yapıldı.

ABD savaş gemisinin bölgedeki faaliyetinin, Çin ordusunun Tayvan lideri Tsai Ing-wen’in ABD’yi ziyaretinin ardından Ada çevresinde başlattığı askeri tatbikata denk gelmesi dikkati çekti.
Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan, Güney Çin Denizi’nin kuzeyinde yer alıyor.

Güney Çin Denizi anlaşmazlığı

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bağımsızlıklarını kazanmasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.

Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.

Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda askeri üsler inşa etmesi ve sivil gemi filolarını uzun süreli bulundurmasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

ABD’nin de son dönemde Çin’in artan varlığına karşı bölgede “Seyrüsefer Serbestisi Operasyonları” (FONP) adını verdiği askeri devriye ve seyir faaliyetlerini artırdığı gözleniyor.