Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF) tarafından açıklanan yeni rakamlara göre, geçen yılın aynı döneminde 119 olan gemi terk etme vakası sayısı, Mayıs 2025 itibariyle 158’e ulaşarak, bir önceki yıla göre yaklaşık %33 oranında arttı.

Bu vakalardan en az 1.501 denizci etkilendi. Bu denizcilerin çoğu ücretsiz, aç, susuz ya da tıbbi bakımdan yoksun bırakıldı ve bazı durumlarda aylarca liman tesislerine erişimleri engellendi. ITF bu eğilimin küresel denizcilik sektöründe giderek kötüleşen bir insani krize işaret ettiğini belirtiyor.

ITF genel sekreteri Stephen Cotton, “Terk edilme giderek büyüyen, sistematik bir sorundur. Her sayının arkasında, sektör ve sektörü düzenlemekten sorumlu hükümetler tarafından başarısızlığa uğratılmış bir insan var. Geçen yılın korkunç rekorunu kırma yolunda ilerliyor olmamız, acil reforma ihtiyaç duyulduğunun bir işaretidir” dedi.

Gemilerin terk edilmesi, tipik olarak gemi sahiplerinin mali ve yasal yükümlülüklerinden kaçarak mürettebatı gemide maaşsız ve erzaksız bir şekilde mahsur bıraktıkları zaman meydana geliyor. ITF ve küresel müfettişlik ağı ödenmeyen ücretleri geri almak için devreye girerek, 2024 yılında, terk edilen mürettebat için 13,5 milyon dolar da dâhil olmak üzere, 58,1 milyon dolardan fazla parayı geri aldı. ITF 2025 yılında şu ana kadar, terk edilmeden etkilenen denizciler için 4,1 milyon dolar daha tahsil etti. Bununla birlikte, terk edilme vakaları hızla artarken, ITF yanıt verme kapasitesinin gerilediğini ve yaptırım mekanizmalarının başarısız olduğunu söylüyor.

ITF müfettişliği başkanı Steve Trowsdale, “Ortadan kaybolan ve genellikle hiçbir şey yapmayan standart altı siciller tarafından korunan gemi sahipleriyle uğraşıyoruz. Geminin sahibinin kim olduğunu tespit etmek bile çoğu zaman imkânsız. Durumu bu kadar tehlikeli hale getiren de bu artan cezasızlıktır” diye konuştu.

Bugün dünya ticaret filosunun %50’sinden fazlası, bilinen terk vakalarının %80’inden fazlasını oluşturan FOC ülkelerine kayıtlı gemilerden oluşuyor. Bugün dünya ticaret filosunun %50’sinden fazlası, bilinen terk vakalarının %80’inden fazlasını oluşturan FOC ülkelerine kayıtlı durumda.

Son dönemde yaşanan suistimaller karşısında ITF, Tuvalu ve Gine Bissau’yu da resmi FOC listesine ekleyerek toplam ülke sayısını 45’e çıkardı. Her iki ülke de yaptırıma tabi kargoları taşıyan ve denetimden kaçan gölge filolarla bağlantılı.

Cotton, “Denizcilik küresel ticaretin lokomotifi olmasına rağmen, çalışanlarına tek kullanımlık muamelesi yapılıyor. FOC sistemini ifşa etmeli ve reforme etmeliyiz. Her gemi, gerçek gerçek sahibiyle şeffaf ve izlenebilir bir bağı olduğunu kanıtlayan bir bayrak taşımalıdır” ifadelerini kullandı.

ITF, gemi kayıt sistemlerinin küresel ölçekte elden geçirilmesi ve düzenleyici kurumlar için daha sağlam yaptırım araçlarının geliştirilmesi çağrısında bulunuyor. Temel reformlar arasında gemi sahipliğinde şeffaflığın zorunlu hale getirilmesi, yetkililere ücret hırsızlığı veya gemiyi terk etme ile bağlantılı gemileri alıkoyma yetkisi verilmesi, FOC kayıtları için uluslararası hesap verebilirlik standartlarının oluşturulması ve karaya oturan denizciler için yiyecek, ücret ve ülkelerine geri dönüş garantisi sağlanması yer alıyor.

Cotton, “Bu krizi ancak gemi ile sahibi arasında gerçek bir bağ kurarak ve uluslararası deniz hukukunu uygulayacak siyasi iradeyi ortaya koyarak sona erdirebiliriz” dedi.

1,5 milyondan fazla denizcinin dünya ticaretinin %90’ını desteklediği ITF, kararlı bir şekilde harekete geçilmemesi halinde, gemilerin terk edilmesinin küresel denizcilikte yeni bir norm haline gelebileceği uyarısında bulundu.

Kaynak: splash247.com