İzmir’de balıkçılar tayfa bulamamaktan dertli

15 Nisan’da av sezonu tamamlanmış ve bu sürede balıkçılar tekne ve ağlarının bakım-onarımı ile ilgilenmişti. 1 Eylül’de Güzelbahçe Balıkçı Limanı’nda demirleyen teknelerde yeniden hareket başladı.

Ekipmanlarını hazırlayan balıkçılar denize açılarak 1 aylık sezon için kolları sıvadı. Ancak sektörde eleman bulmakta güçlük çeken denizciler tayfa bulamamaktan yakınıyor. Çalışma bölgelerine göre aylık ücretler değişiklik gösterse de ortalama 70 bin TL ücret veriliyor.

“Gençlerde ne merak var ne de çalışma arzusu”

Uzun yıllardır balıkçılık işi ile uğraşan İsmail Özdemir, “Zor, çok zor bir meslek. Madencilik gibi bir şey. Gece gündüz çalışıyorsun; Ege’de yine o kadar zor olmasa da Karadeniz’de, Marmara’da gece gündüz mesai var. Böyle zor bir sezon yaşıyoruz ama mesleğimiz zor da olsa severek yapıyoruz. Şimdiki gençlerde ise bu işe pek düşkünlük yok. Bu işle orta yaş ve 50 yaş üstü, eski kuşak insanlar ilgileniyor. Gençlerde ne merak var ne de çalışma arzusu. Hep baba parasına, hazırdan gelmeye alışmışlar” ifadelerini kullandı.

Bölgeden bölgeye ücretler farklılık gösteriyor

Bölgeden bölgeye kazançların farklılık gösterdiğini dile getiren Özdemir, Karadeniz teknelerinde maaşların daha yüksek olduğunu çünkü gündür değil gece çalışıldığını ve işlerin daha yoğun olduğunu aktardı.

Ege’de gece çalışması da olsa da gündür de gemideki eksiklikleri tamamladığını ifade ederek, “Bu yüzden Karadeniz’le Ege arasında 15 bin ile 20 bin TL arasında fark oluşuyor. Ortalama maaşlar 70-80 bin TL civarında. Karadeniz’de gece gündüz çalışma var. Bazen bir hafta, on gün boyunca ayağın karaya değmiyor, liman görmüyorsun. Burada ise akşam çıkıp sabah dönüyorsun; bu rahatlık var. Maaş farkı bu yüzden ortaya çıkıyor” dedi.

“Bu meslek zor olduğu için tercih edilmiyor”

Özdemir, gençlerin bu mesleği zorluğundan kaynaklı tercih etmediğini ifade ederek sezonun 15 Nisan’da paydos ettiğini belirterek, “Bu meslekten anlayanlar yazın kimisi tekne boyası yapıyor, kimisi ağ işleriyle uğraşıyor; yani yeni sezona hazırlık yapılıyor. Sezon bu şekilde ilerliyor. İstisna personeller var; örneğin gemici ya da ırgatçı olarak çalışan tek kişi varsa, o kişi mecburen diğerlerinden daha fazla maaş alıyor. Botçu da aynı şekilde, başka yapacak kimse yoksa ona yüksek maaş vermek zorunda kalıyorsun. Kurşunları yığan kişiye ‘hamlacı’ deriz, o da farklı bir pozisyon. Bu tarz görevlerde maaşlar daha yüksek olur. Diğer pozisyonlardaysa maaşlar genelde standart gider” Ifadelerini kullandı.

“Maaşlar ve aile sıcaklığı bu işi güzel kılıyor”

Balıkçı tekesinde yedek botçuluk yapan Onurcan Işık, 2 yıldır bu işin içinde olduğunu ve çalışmaktan mutlu olduğunu söyledi. Mantar toru ve mantar istifi işlerinden sonra şimdi de yedek botçuluk yaptığını dile getirerek, “Bu işler güzel ve zevkli. Zaten daha öncesinde de balıkçılığı seven, olta ile balık tutan birisiydim. Genç arkadaşlara da tavsiye ediyorum; gelsinler, balıkçılıkla ve denizle tanışsınlar. Tabii ki 7,5 ay gurbette yaşıyoruz. Ama maaşlar olsun, ortam olsun tam bir aile sıcaklığı yaşanıyor. Bu da işi güzel kılıyor” dedi.

“Hep yaşlılar sektörde çalışıyor, gençler sektöre girmiyor”

Tekne reisi olan Tamer Bozoğlu ise meslekte usta adam bulunmadığını söyleyerek, “Gençler de pek gelmiyor. Çünkü gençler okuyor ve başka mesleklere yöneliyorlar. Bu iş biraz yorucu olduğundan eleman bulmak zorlaşıyor. Bakın, hep yaşlı insanlar çalışıyor; gençler sektöre girmiyor. Eleman bulmak gerçekten zorlaştı, her şey değişiyor. Bizim sabit bir saatimiz ya da düzenli bir zamanımız yok. Balık neredeyse biz oradayız. Balığı tuttuktan sonra limanlara iniyoruz, ardından tekrar denize açılıyoruz. Bu döngü 15 Nisan’a kadar böyle devam ediyor” diye sözlerini noktaladı.