Avrupa’nın enerji ve veri altyapısını koruma ihtiyacı ve 2050 yılına kadar 300-400 GW açık deniz rüzgarı kurma hedefi, temiz enerji geçişini destekleyen altyapıyı inşa eden, kuran ve bakımını yapan açık deniz (offshore) inşaat filosu olan denizcilik müteahhitlik sektörünün ölçeklendirilmesi olmadan gerçekleştirilemez.

Sektör, kıtanın küresel fiyat şoklarına, siber tehditlere ve jeopolitik gerginliklere maruz kalmasıyla birlikte giderek daha stratejik bir rol üstleniyor. Bu durum, son dönemde deniz altı altyapısı ve nakliye sektöründe yaşanan küresel aksaklıklarda da görülüyor.

Bunlar, Uluslararası Deniz Müteahhitleri Birliği (IMCA) tarafından görevlendirilen ve PA Consulting tarafından yürütülen yeni bir raporun çıkarımları. AB27, Birleşik Krallık ve Norveç’i kapsayan ekonomik etki çalışması, sektörün 2025 yılında 45 milyar avrodan fazla doğrudan brüt katma değer (GVA) üretmesinin ve 220.000’den fazla doğrudan istihdamı desteklemesinin beklendiğini , deniz müteahhitliğinde çalışan başına GVA’nın Avrupa ortalamasının 2,5 katından fazla olduğunu ve sektörün yüksek değerli etkisini vurguladığını tespit ediyor.

PA Consulting, dolaylı ve tetiklenen etkiler de dahil olmak üzere, denizcilik müteahhitlik sektörünün 2025 yılında 490.000’den fazla istihdama ve 80 milyar avro GSYİH’ya katkıda bulunacağını tespit etti .

Bu, denizcilik müteahhitliğinin ekonomik ve stratejik rolüne ilişkin türünün ilk kapsamlı çalışmasıdır .

Çalışma, Avrupa’nın temiz enerji altyapısının merkezinde yer almasına rağmen yeterince tanınmayan bir sektörün ayrıntılı bir resmini sunarken, aynı zamanda gelecekteki rüzgar enerjisi hedefleri etrafındaki artan gerginliğe de dikkat çekiyor.

Denizcilik müteahhitlik sektörü, deniz altı kabloları döşemek, güç bağlantılarını dağıtmak, karbon yakalama ve depolamayı (CCS) etkinleştirmek, eskiyen altyapıyı devre dışı bırakmak ve kritik enerji varlıklarını korumak dahil olmak üzere açık deniz rüzgar türbinleri ve tüm açık deniz enerji altyapısını kurmak ve bakımından sorumlu. Uzaktan kumandalı araçlar (ROV’lar), gelişmiş dalış operasyonları, araştırma ve hendek açma ekipmanları ve dünyanın en zorlu açık deniz ortamlarında çalışan son derece uzman mühendislik ekipleri de dahil olmak üzere, yetenekleri yalnızca gemilerin ötesine geçiyor.

Sektör ayrıca Avrupa’nın ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltarak enerji güvenliğini iyileştirmede kritik bir rol oynar. Avrupa enerji tedarikini, bağlantılarını ve telekomünikasyon altyapısını koruyarak, deniz sözleşme hizmetleri sektörü giderek daha değişken bir dünyada Avrupa güvenliğini iyileştirir ve Avrupa’yı jeopolitik ve iklim tehditlerine karşı daha dirençli hale getirir – devlet destekli sabotaj ve siber saldırılardan tartışmalı sulardaki enerji tedarik kesintilerine kadar.

Açık deniz rüzgar hedefleri

Avrupa’nın 2050 açık deniz rüzgarı hedeflerine ulaşmak için 10.000’den fazla açık deniz rüzgar türbini konuşlandırması gerekecektir . Sektör, doğru ticari ve düzenleyici ortamla AB, Birleşik Krallık ve Norveç’te açık deniz rüzgarı kapasite hedeflerini karşılamak için gereken türbinlerin kurulumunu sağlama potansiyeline sahiptir.

Ancak bu, ağır kaldırma gemilerinin, uzman ekipmanların ve eğitimli açık deniz mürettebatının yanı sıra yükseltilmiş liman altyapısının hızlı ve benzeri görülmemiş bir şekilde genişletilmesini ve ölçeklendirilmesini gerektirir. Her ağır kaldırma gemisinin inşası şu anda dört ila altı yıl sürse de , bu tür gemilerin çok azı sipariş edilmiştir. Filo eksiklikleri, yakıt düzenlemesi belirsizliği ve gecikmiş yatırım kararları, sektörün ölçeklenmesini engelliyor. Dahası, gemilerin 20 yıl veya daha uzun süre çalışması beklendiğinden, şirketlerin büyük yatırımlara girişmeden önce uzun vadeli politika kesinliğine ihtiyaçları vardır.

2025-2030 yılları arasında açık deniz rüzgar santralleri, 3.100 milyon tona kadar CO₂e’yi telafi etme potansiyeline sahip. Bu rakam, bir yıl boyunca 650 milyondan fazla aracın yollardan çekilmesine eşdeğer.

IMCA CEO’su Iain Grainger, “Avrupa’nın enerji dönüşümü, deniz müteahhitlerinin yeteneklerine bağlıdır ve üyelerimiz bunu sağlamak için AB politika yapıcılarıyla ortaklık kurmaya hazırdır. Kapasiteyi artırmak ve gelecekteki talebi karşılamak için ortak düşünceye ve uzun vadeli politika kesinliğine ihtiyacımız var. Sektör hazır ancak bunu tek başına yapamaz” dedi.

IMCA Strateji Direktörü Lee Billingham , “Denizcilik müteahhitleri yatırım yapmaya hazır,” dedi . “Ancak düzenleyiciler AB emisyon ticareti planından IMO’nun nakliye için net sıfır çerçevesine** kadar hızlı karbonsuzlaştırmayı zorlarken, hangi yakıtların nerede mevcut olacağı konusunda netlik olmadan 250 milyon ila 3 milyar avroluk bir gemiye yeşil ışık yakamazsınız. Liman erişimi, yakıt altyapısı ve düzenleyici uyumun hepsinin senkronize bir şekilde hareket etmesi gerekiyor. Hedeflerine ulaşmak için AB ve Avrupa hükümetlerinin uzun vadeli yatırım için gereken kesinliği sağlamak üzere deniz müteahhitliği sektörüyle yakın bir şekilde çalışması gerekiyor.”

PA Consulting’den enerji geçiş uzmanı Alon Carmel de şunları söyledi: “Çalışmamız, denizcilik müteahhitlik sektörünün daha geniş Avrupa ekonomisine ekonomik katkısının oldukça önemli olduğunu buldu. 220.000’den fazla doğrudan iş ve bu işlerle ilgili olarak yılda 45 milyar avroluk doğrudan GSYİH, bu sektörde büyük bir ekonomik değer olduğu anlamına geliyor. Ayrıca, sektör net sıfır yatırımlar için açık deniz enerji altyapısının kurulması ve bakımı ile giderek daha fazla veri odaklı ekonomilerimiz için hayati önem taşıyan telekom kablolarının kurulumunda ve bakımında kritik bir rol oynuyor.”

Politika momentumu

IMCA, Uygun Fiyatlı Enerji Eylem Planı, Kablo Güvenliği Eylem Planı, AB Okyanus Paktı, AB Limanlar Stratejisi, AB Endüstriyel Deniz Stratejisi, Enerji Şebekeleri Paketi veya AB ETS’nin gözden geçirilmesi dahil olmak üzere çeşitli AB girişimlerinin taslağının hazırlanması ve uygulamaya konulması konusunda bilgi vermek için Ekonomik Etki Raporu’nu görevlendirdi. IMCA, bu girişimleri politika yapıcıları şu acil ihtiyaçlar konusunda bilgilendirmek ve onlarla etkileşim kurmak için kullanacaktır:

-Denizcilik müteahhitliğinin stratejik öneme sahip olarak belirlenmesi, kritik altyapının sağlanması ve sürdürülmesindeki rolünün kabul edilmesi,

-Yeni gemi inşalarını hızlandırmak, mevcut filo kapasitesini modernize etmek ve liman altyapısını genişletmek için hedeflenen yatırım teşvikleri – AB destekli finansman araçları, devlet yardımı uyumu ve CEF ve Yenilik Fonu gibi finansman akışlarına öncelikli erişim dahil,

-Nitelikli açık deniz işgücü için uyumlu eğitim ve vize çerçeveleri,

-Artan talebi karşılamak ve yüksek değerli faaliyetleri AB içinde tutmak için gelecekteki gemi inşa ve gemi entegrasyon kapasitesinin değerlendirilmesi de dahil olmak üzere güçlendirilmiş bir Avrupa açık deniz tedarik zinciri.

Billingham, “Avrupa yakında harekete geçmezse, diğerleri harekete geçecek. Küresel olarak ek kapasiteye ihtiyaç duyulacak – ancak Avrupa’nın kendi kapasitesini büyütmek, stratejik özerklik, dayanıklılık ve enerji geçişinin burada, yurt içinde iş ve değer sağlamasını garantilemek için hayati önem taşıyor” diye konuştu.

Kritik bir sektör sınırlarına ulaşıyor

Raporda sektörün büyüklüğü ve önemi şöyle ortaya konuyor:

-Yıllık 45 milyar avrodan fazla doğrudan gayri safi katma değer (GSKD),

-Tedarik zinciri ve tetiklenen etkiler de eklendiğinde yaklaşık 490.000’e ulaşan 220.000’den fazla doğrudan tam zamanlı eşdeğer iş ,

-35 milyar avro ek dolaylı ve teşvikli Brüt Katma Değer,

-Denizcilik sözleşmelerinde çalışan başına düşen GSYİH, Avrupa ortalamasının 2,5 katından fazladır; bu da iş başına yaklaşık 126.000 avroluk bir üretkenlik primi anlamına gelir.

-Sektör, Avrupa hükümetlerine her yıl 15 milyar avrodan fazla vergi ve yaklaşık 1 milyar avro vize ücreti ödüyor.

Grainger, “Deniz müteahhitleri Avrupa’nın yeşil dönüşümünün ön saflarında yer alıyor” diye ekledi. “Sektörümüz halihazırda onlarca milyar değerinde ve yüz binlerce kalifiyeli iş sağlıyor. Ancak Avrupa’nın enerji güvenliği ve iklim hedefleri, çok daha fazla açık deniz altyapısı inşa etmemizi gerektiriyor – ve bunu da hızlı bir şekilde. Bu zorluğun üstesinden gelmek için, politika yapıcılar deniz müteahhitlerini stratejik altyapının kilit sağlayıcıları olarak kabul etmeli. Yeni tersaneler, kablolar ve mürettebat için net ve tutarlı desteğe ihtiyacımız var, aksi takdirde geride kalma riskine giriyoruz.”

Grainger, sektörün şu anda ekonomik ölçek açısından “Avrupa’nın en büyük endüstrileriyle aynı seviyede” olduğunu ve “endüstriyel temelimizin hayati bir parçası” olduğunu belirtti.

7DENİZ