88 yıl önce bugün

88 yıl önce bugün Montrö Türk Boğazları Sözleşmesi imzalandı. 13 yıl aradan sonra boğazlarımızın mutlak egemenliğini geri aldık. Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk milletine anavatanın egemenliğinden sonra en büyük jeopolitik armağanı bu oldu. Montrö Sözleşmesi sadece boğazlardan geçişi düzenleyen bir hukuki araç değildir. Aynı zamanda Karadeniz’de dış güçlerin müdahalesini önleyecek deniz güvenlik rejimi aracıdır.

Bu nedenledir ki İkinci Dünya Savaşında Türkiye’nin tarafsız kalmasında en büyük rolü oynamıştır. Bugün de devam eden Rusya-Ukrayna savaşında başından bu yana Anglosakson jeopolitiğinin arsız baskılarına rağmen aktif tarafsızlığımızı korumada başat rol oynamaktadır. Montrö Sözleşmesinin 88.yılında ABD’nin Ukrayna,Romanya, Moldova, Ermenistan ve Gürcistan üzerinden geniş Karadeniz bölgesi olarak adlandırdıkları bölgeyi karıştırma ve kışkırtma süreçlerine hız vereceği vakıadır.

Ermenistan Savunma Bakanlığında Amerikan temsilciliğinin açılması çok ciddi bir kırılmadır. Türkiye, bölge dışı aktörlerin Karadeniz havzasında kurgulayacağı oldubittilere hazırlıklı olmalı, NATO üyesi olmasına rağmen bu bölgede NATO faaliyetlerine 24 Şubat 2022’den bu yana yürürlüğe koyduğu Sözleşmenin 19.maddesi sınırları içinde yaklaşmalıdır. Bize Karadeniz’de her savaştan uzak kalabilme olanağı sağlayan Montrö Sözleşmesinin yolunu açan Atatürk ve daha sonra sözleşmeyi lafzına ve ruhuna uygun şekilde uygulayan gerçek devlet adamları, asker ve bürokratlara sonsuz şükranlarımı sunuyorum. Kamuoyumuzun Montrö Sözleşmesi söz konusu olduğunda her zaman uyanık ve hassas olmasının devamı dileği ile sözleşmenin 88.yıldönümünü kutluyorum.

Cem Gürdeniz